Slimme meter

De rol van de slimme meter wordt steeds belangrijker als je energie wilt besparen of zonnepanelen plaatst. Meer dan 90% van de huishoudens in Nederland heeft inmiddels een slimme meter, maar deze wordt nog niet altijd gebruikt om inzicht te krijgen in het energieverbruik. Alle prijzen en kosten die in dit artikel worden genoemd, zijn gebaseerd op de peildatum van 1 juli 2024.

Wat is een slimme meter?

Slimme meters zijn sinds 2010 de standaard elektriciteitsmeters in de meterkast. Ze zijn uitgerust met een slimme module die actueel inzicht geeft in je energieverbruik, kan communiceren met je laadpaal en het terugleveren van elektriciteit mogelijk maakt.

Hoe krijg ik inzicht in mijn energieverbruik?

Slimme meters zijn een handige tool om inzicht te krijgen in je energieverbruik. Je kunt de slimme meter zelf uitlezen via de datapoort (P1) of laten uitlezen door bijvoorbeeld je energieleverancier of een andere instantie. De netbeheerder blijft altijd eigenaar van de meter en heeft dus ook altijd toegang om de meter te voorzien van updates.

Kan ik de slimme meter zelf uitlezen?

Via de P1-datapoort kun je de slimme meter eenvoudig zelf uitlezen. Deze datapoort is standaard geactiveerd en klaar om je energieverbruiksmanager op aan te sluiten. Met de app van de gekozen verbruiksmanager kun je vervolgens real-time zien wat je energieverbruik is. In de handleiding van de slimme meter vind je de locatie van de datapoort op jouw meter. Een P1-poort heeft geen storingen en kan zonder tussenkomst van derden worden uitgelezen, zelfs als je de uitleesfunctie bij de netbeheerder hebt uitgeschakeld.

Slimme meter uit laten lezen door derden

Je kunt de slimme meter ook laten uitlezen door derden, zoals je energieleverancier. Hiervoor moet je expliciet toestemming geven aan dit bedrijf om jouw meter uit te lezen. De uitlezing van de slimme meter gebeurt dan via een virtuele datapoort (P4). Je krijgt vervolgens toegang tot een app of verbruiksprogramma van het bedrijf. Heb je problemen bij het uitlezen? Meld deze dan bij de dienstverlener; zij lossen het samen met de netbeheerder op.

Uitlezing slimme meter door de netbeheerder

De netbeheerder heeft altijd toegang tot de slimme meters. Dit gebeurt alleen als er een storing in de meter is of als deze wordt voorzien van de nieuwste software. De netbeheerder heeft geen app of platform om het energieverbruik inzichtelijk te maken voor consumenten. Hiervoor gebruik je de P1-datapoort.

Uitleesfunctie slimme meter uitschakelen

Je kunt de uitleesfunctie van de slimme meter altijd uitschakelen en eventueel later weer inschakelen. Wanneer je de functie uitschakelt, mogen de netbeheerder of andere dienstverleners de slimme meter niet meer uitlezen. De P1-poort op de meter blijft echter functioneren, waardoor slim laden en je eigen energieverbruiksmanager nog steeds werken. Ook ontvangt de meter nog steeds software-updates. Het in- en uitschakelen regel je via de netbeheerder.

Wie is mijn netbeheerder?

Is mijn slimme meter geschikt voor slim laden?

Voor het slim laden van je elektrische auto heb je naast een slimme laadpaal ook een slimme meter nodig met softwareversie 5.0. De meter zorgt er samen met de laadpaal voor dat je elektrische auto altijd optimaal wordt geladen en voorkomt overbelasting. Informeer altijd vooraf bij de installateur of verkoper van de laadpaal of deze kan communiceren met de slimme meter.

Kan mijn meter teruglevering registreren?

De meeste slimme meters zijn geschikt voor het registreren van de teruglevering van bijvoorbeeld zonnepanelen en registreren standaard op dubbeltarief. Je bepaalt zelf, in overleg met je energieleverancier, of de energie tegen enkeltarief of dubbeltarief wordt afgerekend.

Waar kan ik een slimme meter aanvragen?

Als je nog geen slimme meter hebt dan vraag je een deze aan bij de netbeheerder. De kosten hangen af van de volgende situaties:

Alle slimme meters op een rij

Niet-slimme digitale meters

De voorloper van de slimme meter was de digitale meter. Dit type meter komt in vele varianten voor. In sommige gevallen is deze geschikt voor het registreren van teruglevering van zonne-energie en biedt hij ook inzicht in je energieverbruik.

Inzicht energie verbruik

Ook met een digitale meter zonder slimme functionaliteiten kun je inzicht krijgen in je energieverbruik. Dit vergt echter wat extra moeite, omdat de meter alleen in sommige gevallen een pulse-uitgang heeft. Je kunt een apparaat op deze pulse aansluiten om je energieverbruik te registreren. Een digitale meter zonder slimme functionaliteiten heeft geen P1-poort en de pulse-uitgang wordt niet door de netbeheerder ondersteund. Je kunt echter altijd zelf de meterstanden fysiek opnemen en bijhouden in een spreadsheet.

Slim laden niet mogelijk

Met een niet-slimme digitale meter is slim laden van de elektrische auto niet mogelijk.

Terugleveren van energie

De meeste niet-slimme digitale elektriciteitsmeters kunnen de teruglevering van bijvoorbeeld zonnepanelen registreren, maar zijn niet in staat om dubbeltarief te registreren. Sinds 1 juli 2021 sturen netbeheerders geen tariefsignalen meer uit. Let op: in sommige gevallen registreert een niet-slimme digitale meter per fase, wat financieel nadelig kan zijn als de salderingsregeling verdwijnt. Het is dus verstandig om dit type meter tijdig te laten vervangen.

Niet-slimme digitale meter aanvragen

Als je nog geen geschikte meter voor teruglevering hebt dan vraag je een niet-slimme digitale meter aan bij de netbeheerder.

Wat kan jouw niet-slimme digitale meter?

Wat is een analoge meter?

Tot het jaar 2000 werden analoge elektriciteitsmeters geplaatst. Sommige van deze meters hebben een draaischijf, waardoor ze mogelijk ook de teruglevering kunnen registreren. Slim laden en uitlezen op afstand zijn echter niet mogelijk met dit type meter.

Inzicht energie verbruik

Met analoge elektriciteitsmeters kun je alleen inzicht krijgen in je energieverbruik door de meterstanden fysiek op te nemen en bij te houden in een spreadsheet. Als je zonnepanelen hebt, biedt deze meter geen inzicht in de teruglevering, omdat de analoge meter de teruglevering direct saldeert. Analoge meters zonder draaischijf of met een teruglooprem kunnen geen teruglevering registreren en zijn daarom niet geschikt voor zonnepanelen.

Slim laden niet mogelijk

Met een analoge meter is slim laden niet mogelijk.

Terugleveren van energie

Een analoge draaischijfmeter (ook wel ferrarismeter genoemd) verwerkt de teruglevering door terug te draaien. Deze meters zijn echter niet ontworpen of getest voor gebruik met zonnepanelen. Een netbeheerder biedt daarom geen garantie op de werking van de meter na aansluiting van zonnepanelen. Met een analoge draaischijfmeter heb je geen financiële voordelen en loop je het risico dat je teruglevering niet correct wordt geregistreerd. Niet alle analoge meters hebben een draaischijf, en in sommige gevallen is de draaischijf voor teruglevering geblokkeerd.

Afgekeurde analoge meter

Als je analoge meter door de netbeheerder of Agentschap Telecom is afgekeurd, wordt deze altijd door de netbeheerder vervangen. Je hebt hier geen invloed op. In de loop van 2023 vervangt de netbeheerder alle analoge meters, omdat een wetswijziging in de salderingsregeling (vanaf 2025) een digitale meter met terugleverregistratie verplicht stelt.

Is mijn analoge meter afgekeurd?

Analoge meter aanvragen

Analoge meters worden niet meer geplaatst en deze kun je dus ook niet meer aanvragen.

Veelgestelde vragen over slimme meters