De energietransitie

De energietransitie is de omschakeling van fossiele brandstoffen zoals olie, gas en kolen naar duurzame energiebronnen zoals wind, zon en water. Deze overgang is essentieel om klimaatverandering tegen te gaan en een schonere, toekomstbestendige energievoorziening te garanderen. Ontdek wat de energietransitie inhoudt, waarom het belangrijk is, en hoe jij kunt bijdragen aan deze grote verandering.

Wat is de energietransitie?

De energietransitie verandert de manier waarop we energie gebruiken, maar ook waar we onze energie vandaan halen. Kortgezegd betekent dit de transitie van fossiele energie naar duurzame energie, waardoor we minder CO₂ uit stoten. De energietransitie begon pas echt toen 194 landen in 2015 het Klimaatakkoord van Parijs ondertekenden. Dit deden zij symbolisch op de Dag van de Aarde, die elk jaar op 22 april valt.

Waarom moet de energietransitie?

Klimaatverandering is het resultaat van de opwarming van de aarde, die voornamelijk wordt veroorzaakt door de toename van CO₂-uitstoot door menselijke activiteiten. Deze opwarming leidt tot veranderingen in ecologische omstandigheden en heeft invloed op ons leefklimaat. Om de gevolgen te beperken, is het essentieel om zowel ons energieverbruik te verminderen als over te stappen op duurzame energiebronnen.

Kosten van de energietransitie

In 2023 berekenden deskundigen dat de energietransitie voor Nederland naar schatting zo’n € 14 miljard per jaar kost. Wereldwijd worden de kosten geschat op zo’n € 7 biljoen per jaar. Daartegen kost klimaatverandering elk jaar zo’n € 300 miljard en deze schadepost groeit exponentieel als we niks doen. Het doel is om de energietransitie in 2050 af te ronden, zodat wereldwijd ons energieverbruik op dat moment volledig CO₂-neutraal is.

Nederland en de energietransitie

De Nederlandse CO₂ -uitstoot is goed voor 0,34% van de totale wereldwijde CO₂ -uitstoot. Dit lijkt ontzettend weinig, maar desondanks stoot ons kleine landje relatief veel schadelijke broeikasgassen uit. Sowieso is het beperken van de opwarming van de aarde en het tegengaan van klimaatverandering een probleem dat alleen door wereldwijde samenwerking van alle landen kan worden opgelost.  Ontdek alles over klimaatverandering

Klimaatakkoord van Parijs

In het Parijse klimaatakkoord zijn afspraken opgenomen om klimaatverandering tegen te gaan en de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad in 2050. In 2022 was de temperatuurstijging al 1,15 graad en met dit tempo koersen we af op een opwarming van 3 graden in 2050. Elk jaar vindt er een Klimaattop (COP) plaats waarin alle regeringsleiders met elkaar nieuwe afspraken maken en de voortgang van de energietransitie bespreken Deze Klimaattop vindt meestal in november plaats.  Alle over de Klimaattop

Klimaatdoelen uit het klimaatakkoord

In het klimaatakkoord zijn afspraken opgenomen om het beoogd klimaatdoel in 2050 te halen. Zo moet de uitstoot van schadelijke broeikasgassen wereldwijd met 100% zijn gereduceerd, ten opzichte van het referentiejaar 1990. Ook moet het overgrote deel van het energieverbruik afkomstig zijn uit duurzame energie. Het jaar 2030 is hierbij een belangrijk ijkpunt. In dat jaar moet de CO₂-reductie al 55% zijn en 32% van het energieverbruik afkomstig zijn uit duurzame energiebronnen.

Nederlandse klimaatdoelen en klimaatplan

De Nederlandse overheid heeft als klimaatdoel om in 2030 een CO₂-reductie van 49% te halen. Dit tussentijdse doel is bedoeld om uiteindelijk te leiden tot een CO₂-neutrale economie in 2050. Het kabinet heeft de ambitie uitgesproken om dit tussentijdse doel zelfs te verhogen naar een reductie van 55% tegen 2030. Daarnaast moet in 2030 minimaal 27% van het energieverbruik afkomstig zijn uit duurzame energiebronnen. De maatregelen voor de komende jaren (tot 2030) zijn vastgesteld in een klimaatplan. Het kabinet werd het in 2018 ook eens over een klimaatwet, zodat de afspraken uit het Nederlandse klimaatakkoord en klimaatplan wettelijk zijn vastgelegd.

Klimaatakkoord Parijs
Klimaatplan Nederland
Klimaatakkoord Nederland

Klimaatdoelen in een Green Deal

Frans Timmermans en Ursula von der Leyen presenteerden tijdens de 25^e klimaattop in Madrid een ambitieus klimaatplan: de Green Deal. Dit Europese pakket met maatregelen is een actieplan om de Europese Unie CO₂-neutraal te maken. Sinds de presentatie op 19 december 2019 zijn er al diverse plannen en maatregelen uitgeschreven en aangenomen die de energietransitie Europees gezien structuur geven. Op 14 juli 2021 ging de uitvoering van de Green Deal van start met het Fit for 55-pakket.

Fit for 55 plan
Routekaart Green Deal

Stand van zaken energietransitie

Eén van de wereldwijde klimaatdoelen betreft het aandeel duurzame energie. In 2030 moet 32% van het Europese energieverbruik afkomstig zijn uit duurzame energie. In 2022 stond de teller op 23% en groeide daarmee met 1,2% vergeleken met het voorgaande jaar. Als deze groei stabiel blijft, dan gaan we het klimaatdoel net halen.

De energietransitie in Nederland

Het Nederlandse aandeel duurzame energie moet in 2030 stijgen naar 27%, maar daar zijn we met 15% in 2022 nog lang niet. Ten opzichte van het jaar ervoor groeide het aandeel duurzame energie wel met 2%. En dat is positief, omdat het aandeel duurzame energie eerder daalde van 14% in 2019 naar 13% in 2021.

Hoeveel CO₂ stoten we in de wereld uit?

China was ook in 2022 het land dat de meeste broeikasgassen uitstootte met maar liefst 11.397 megaton CO₂ . De Verenigde Staten staat op de 2^e plaats, maar stoot de helft minder CO₂ uit dan China. Sterker nog, China stootte in 2022 meer CO₂ uit dan de gehele top 6 bij elkaar en was verantwoordelijk voor een derde van de totale wereldwijde CO₂-uitstoot. In 2022 stond Nederland op plek 36 met een CO₂-uitstoot van 125 Megaton, wat een reductie van 10,7% betekende ten opzichte van het voorgaande jaar. Het aandeel van Nederland in de wereldwijde CO₂-uitstoot is 0,34%.

De energietransitie in beeld