De energietransitie is in volle gang en over de hele wereld zijn we bezig met de overstap van fossiele energie naar duurzame groene energie. Het belangrijkste klimaatdoel is het beperken van de opwarming van de aarde tot maximaal 1,5 graad. Om deze reden werd in 2015 het klimaatakkoord van Parijs gesloten. In dit artikel leggen we uit hoe het klimaatakkoord is ontstaan en wat de huidige stand van zaken is binnen de energietransitie, zowel wereldwijd als in Nederland.
Aanleiding energietransitie
Klimaatakkoord van Parijs
In 2015 ondertekenden 194 landen in Parijs het klimaatakkoord, symbolisch op de Dag van de Aarde (22 april 2016). In het klimaatakkoord zijn afspraken opgenomen om de uitstoot van schadelijke broeikasgassen wereldwijd met 100% te reduceren vóór 2050, ten opzichte van het referentiejaar 1990.
Klimaatdoelen uit het Parijsakkoord
Om het klimaatdoel te halen maakten veel landen een eigen klimaatakkoord met klimaatafspraken en tussendoelen, waarbij 2030 een belangrijk meetmoment is om te zien waar we staan. In dat jaar moet de CO2-reductie al 55% zijn. Uitgangspunt is het beperken van verdere opwarming van de aarde tot maximaal 1,5 graad in 2050. De opwarming was in 2022 al 1,15 graad en richting 2050 stevenen we af op een opwarming van 3 graden.
Klimaatdoelen wereldwijd 2030
55% minder CO2-uitstoot
32% duurzame energie
Jaarlijkse klimaattop
De landen die deel uit maken van het klimaatakkoord komen jaarlijks bij elkaar op een klimaatconferentie. De landen bespreken hier de voortgang binnen hun eigen land en maken aanvullende of nieuwe (bindende) afspraken om de klimaatdoelen te realiseren. Bij de klimaatconferenties zijn ministeries van alle deelnemende landen, bedrijven, wetenschappers en andere vertegenwoordigers aanwezig. De klimaattop van 2021 werd gehouden in Glasgow, Schotland, maar deze verliep uiterst moeizaam. De bedoeling was dat de afspraken uit het klimaatakkoord werden afgetikt en dat gebeurde ook in afgeslankte vorm. Het klimaatakkoord van Glasgow was een feit geworden, maar er heerste ook veel teleurstelling.
Klimaattop in Egypte
De klimaattop in Egypte in 2022 was alweer de 27e klimaatbijeenkomst en werd gehouden tussen 7 en 18 november van dat jaar. Tijdens de klimaattop werd vooral het klimaatdoel om opwarming van de aarde tot 1,5 graad te beperken besproken. Niet hoe we dit gaan halen, maar of het klimaatdoel aangepast moet worden, omdat 1,5 graad vrijwel onhaalbaar lijkt. Wel werd er eindelijk een klimaatschadefonds voor ontwikkelingslanden afgesproken.
Klimaattop in Dubai
Op de 28e klimaattop werd vooral gepoogd om alle landen aan boord te krijgen voor het afbouwen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Dit moest gebeuren in het hol van de leeuw, want de klimaattop van 2023 werd gehouden in Dubai. Uiteindelijk werd in de slotverklaring opgenomen dat alle 198 deelnemende landen het gebruik van fossiele brandstoffen gaan uitfaseren. Daarnaast werd een nieuw schadefonds voor arme landen gestart én besloten tot het verdrievoudigen van het aandeel duurzame energie tussen nu en 2030.
Nederlandse klimaatdoelen en klimaatplan
De Nederlandse overheid heeft als doel om in 2030 een CO2-reductie van 49% te halen. Dit tussentijdse doel moet uiteindelijk leiden tot een CO2-neutrale economie in 2050. Het kabinet heeft de ambitie uitgesproken dit tussentijdse doel in 2030 zelfs op te schroeven tot een reductie van 55%. De maatregelen voor de komende 10 jaar (tot 2030) zijn vastgesteld in een Klimaatplan. Het kabinet werd het in 2018 ook eens over een klimaatwet, zodat de afspraken uit het Nederlandse klimaatakkoord en klimaatplan wettelijk zijn vastgelegd.
De Green Deal van Timmermans
Toekomstplannen energietransitie in een Green Deal
Frans Timmermans en Ursula von der Leyen presenteerden tijdens de 25e klimaattop in Madrid een ambitieus klimaatplan: de Green Deal. Dit Europese pakket met maatregelen is een actieplan om de Europese Unie CO2-neutraal te maken. Sinds de presentatie op 19 december 2019 zijn er al diverse plannen en maatregelen uitgeschreven en aangenomen die de energietransitie Europees gezien structuur geven. Op 14 juli 2021 ging de uitvoering van de Green Deal van start met het Fit for 55-pakket. In een handige tijdlijn zie je de voortgang van de Green Deal.
Cijfers & onderzoek energietransitie
Klimaatdoel aandeel duurzame energie
Eén van de klimaatdoelen is het aandeel duurzame energie. In 2030 moet 32% van het Europese energieverbruik afkomstig zijn uit duurzame energie. In 2022 stond de teller op 23% en is daarmee met 1,2% gegroeid ten opzichte van het jaar ervoor. Als deze groei stabiel blijft dan gaat Europa het klimaatdoel net halen.
Duurzame energie in Nederland
Het Nederlandse aandeel duurzame energie moet in 2030 stijgen naar 27%, maar daar zijn we met 15% in 2022 nog lang niet. Ten opzichte van het jaar ervoor groeide het aandeel duurzame energie wel met 2%. En dat is positief, want eerder zakte het aandeel duurzame energie zelfs van 14% in 2019 naar 13% in 2021.
Klimaatdoel CO2-uitstoot verminderen
China was ook in 2022 het land dat de meeste broeikasgassen uitstootte met maar liefst 11.397 Megaton CO2 . De Verenigde Staten staat op de 2e plaats, maar stoot de helft minder CO2 uit dan China. Sterker nog, China stootte in 2022 meer CO2 uit dan de gehele top 6 bij elkaar en neemt maar liefst een derde van de totale wereldwijde CO2 -uitstoot voor haar rekening. Nederland staat in 2022 op plek 36 met een CO2 -uitstoot van 125 Megaton, wat een reductie betekent van 10,7% ten opzichte van het jaar ervoor.
De energietransitie in beeld
Wist je dit over de energietransitie?
Duitsland was in 2011 één van de eerste landen die startte met de energietransitie: De Energiewende
China is verantwoordelijk voor 31% van de wereldwijde CO2-uitstoot
Het Nederlandse aandeel van de totale wereldwijde Co2-uitstoot is 0,34% (2022)
In 2050 moet de reductie van uitstoot van schadelijke emissies 100% zijn
De wereldwijde energietransitie kost jaarlijks zo’n €7 biljoen
Veelgestelde vragen over de energietransitie
Wat is de energietransitie?
De energietransitie is de verandering van de manier waarop we energie gebruiken, maar ook waar we onze energie vandaan halen. Kortgezegd betekent dit de transitie van fossiele energie naar duurzame energie, waardoor we minder CO2 uitstoten.
Wat zijn onze klimaatdoelen?
In het klimaatakkoord is afgesproken dat we wereldwijd in 2050 volledig energieneutraal zijn. Dit houdt in dat we per saldo niet meer CO2 uitstoten dan er opgenomen wordt en al ons energieverbruik afkomstig is uit duurzame energie. In 2030 is het tussendoel om 55% minder CO2 uit te stoten en dat 32% van ons energieverbruik groen en duurzaam is.
Waarom zitten we in een energietransitie?
Klimaatverandering is een gevolg van de opwarming van de aarde. Deze opwarming wordt veroorzaakt door de hoeveelheid CO2 die we met z’n allen uitstoten. Hierdoor veranderen de ecologische omstandigheden en dus ons leefklimaat. Om dit te beperken is het nodig dat we ons energieverbruik verlagen en verduurzamen.
Wat kost de energietransitie?
De energietransitie kost miljarden, maar levert ook miljarden op. Elk jaar worden de kosten van de energietransitie berekend, omdat deze sterk afhankelijk zijn van de rente op dat moment. In 2023 berekenden deskundigen dat de energietransitie tot 2050 voor Nederland zo’n €14 miljard per jaar kost. Wereldwijd zijn de kosten lastig te berekenen, maar deze worden tot 2050 geschat op zo’n €7 biljoen per jaar.
Wanneer is de energietransitie afgelopen?
Het doel is om de energietransitie in 2050 af te ronden. Wereldwijd moet ons energieverbruik dan volledig CO2-neutraal zijn.
Waarom doet Nederland mee aan de energietransitie?
Ondanks dat Nederland een klein land is, stoot het relatief veel schadelijke broeikasgassen uit. Het oplossen van de opwarming van de aarde, klimaatverandering en klimaatvervuiling is een wereldwijd probleem en dus ligt de oplossing in een samenwerking tussen alle landen.
[was-this-helpful theme=5]
